ΠΑΤΑ Εδώ για τα άρθρα από το 1 έως το 26


ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

Πρωτ. Από τα επίσημα Πρακτικά της ΟΓ΄, 31 Ιανουαρίου 2012,
Αριθ. Συνεδρίασης της Ολομέλειας της Βουλής, στην οποία
Διεκπ. ψηφίστηκε το παρακάτω σχέδιο νόμου:

Σχέδιο νόμου για τα δεσποζόμενα και τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς και την προστασία των ζώων από την εκμετάλλευση ή τη χρησιμοποίηση με κερδοσκοπικό σκοπό

 
Άρθρο 1
Ορισμοί
Για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος
νόμου, ισχύουν οι παρακάτω ορισμοί:
--------------------------------------------
α) Ζώο είναι κάθε έμβιος οργανισμός, που συναισθά-
νεται και κινείται σε ξηρά, αέρα και θάλασσα ή οποιοδή-
ποτε άλλο υδατικό οικοσύστημα ή υγροβιότοπο.
β) Ευζωία είναι το σύνολο των κανόνων, που πρέπει να
εφαρμόζει ο άνθρωπος στα ζώα, αναφορικά με την προ-
στασία τους και την καλή μεταχείρισή τους, έτσι ώστε να
μην πονούν και υποφέρουν, την παραμονή τους σε χώρο
στεγνό, καθαρό και προστατευμένο από τις καιρικές
συνθήκες, χωρίς να είναι μόνιμα δεμένα και διαβιούντα
εντός ακατάλληλων κατασκευών (π.χ. μεταλλικών), τη
φροντίδα για ιατρική περίθαλψη και χορήγηση κατάλλη-
λης τροφής και νερού, την καθημερινή άσκηση ή τον πε-
ρίπατό τους και γενικά τη μέριμνα για σεβασμό της ύ-
παρξής τους.
γ) Ζώο συντροφιάς είναι κάθε ζώο, που συντηρείται ή
προορίζεται να συντηρηθεί από τον άνθρωπο, κυρίως μέ-
σα στην κατοικία του, για λόγους ζωοφιλίας ή συντρο-
φιάς.
δ) Δεσποζόμενο ζώο συντροφιάς είναι κάθε μη άγριο
ζώο, που συντηρείται ή προορίζεται να συντηρηθεί από
τον άνθρωπο, κυρίως μέσα στην κατοικία του, για λό-
γους ζωοφιλίας ή συντροφιάς και τελεί υπό την άμεση ε-
πίβλεψη και φροντίδα του ιδιοκτήτη, κατόχου, συνοδού
ή φύλακά του. Ως ζώα συντροφιάς θεωρούνται και οι
σκύλοι, που χρησιμοποιούνται για το κυνήγι, τη φύλαξη
ποιμνίων, τη φύλαξη χώρων, την παροχή βοήθειας και
προστασίας ατόμων με ειδικές ανάγκες, καθώς και οι
σκύλοι έρευνας και διάσωσης και οι σκύλοι που χρησιμο-
ποιούνται από τις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα α-
σφαλείας.
ε) Αδέσποτο ζώο συντροφιάς είναι κάθε ζώο συντρο-
φιάς, το οποίο είτε δεν έχει κατοικία είτε βρίσκεται έξω
από τα όρια της κατοικίας του ιδιοκτήτη, του κατόχου,
του συνοδού ή του φύλακά του και δεν τελεί υπό την ά-
μεση επίβλεψη και τον έλεγχό τους. Οι κυνηγετικοί και
σκύλοι φύλαξης ποιμνίων, καθώς και οι σκύλοι έρευνας
και διάσωσης, κατά τη διάρκεια του κυνηγιού, της εκπαί-
δευσής τους, της φύλαξης του ποίμνιου, της έρευνας και
της διάσωσης, δεν θεωρούνται αδέσποτα ζώα.
στ) Επικίνδυνo ζώo συντροφιάς είναι τo ζώo συντρο-
φιάς, που αποδεδειγμένα εκδηλώνει απρόκλητα έντονη
επιθετική συμπεριφορά προς τον άνθρωπο ή τα άλλα
ζώα, καθώς και το ζώο που πάσχει ή είναι φορέας σοβα-
ρού νοσήματος, που μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο
ή στα άλλα ζώα και δεν θεραπεύεται.
ζ) Μικρό ζώο συντροφιάς είναι το ζώο συντροφιάς, το
βάρος του οποίου δεν υπερβαίνει τα δέκα (10) κιλά.
η) Καταφύγιο αδέσποτων ζώων είναι η ειδική εγκατά-
σταση, που προορίζεται για την περίθαλψη και την προ-
σωρινή παραμονή σημαντικού αριθμού αδέσποτων ή α-
νεπιθύμητων ζώων συντροφιάς.
θ) Σοβαρό νόσημα είναι κάθε νόσημα άμεσου και υψη-
λού κινδύνου για την υγεία του ανθρώπου ή ζώου, του ί-
διου ή άλλου είδους.
ι) Τσίρκο είναι η προσωρινή υπαίθρια εγκατάσταση,
σκηνή ή τέντα, στην οποία πραγματοποιούνται με κερδο-
σκοπικό σκοπό μουσικοχορευτικές και ακροβατικές πα-
ραστάσεις ή άλλου είδους συναφείς εκδηλώσεις για την
ψυχαγωγία των ανθρώπων με τη συμμετοχή ή μη ζώων.
ια) Θίασος με ποικίλο πρόγραμμα (βαριετέ) είναι ομά-
δα ατόμων, η οποία σε μόνιμη ή προσωρινή εγκατάσταση
πραγματοποιεί με κερδοσκοπικό σκοπό και σε εναλλασ-
σόμενη ακολουθία ψυχαγωγικά προγράμματα, παραστά-
σεις, διασκεδαστικά μικρά κωμικά θεατρικά δρώμενα,
τραγούδια, χορό με ποικίλο περιεχόμενο και με τη συμμε-
τοχή ή μη ζώων.
ιβ) Αρμόδιες Αρχές Διαχείρισης της Διαδικτυακής Η-
λεκτρονικής Βάσης καταγραφής των ζώων συντροφιάς
και των ιδιοκτητών τους είναι οι αρχές εκείνες, που μερι-
μνούν για την υλοποίηση, τη λειτουργία και την εποπτεία
του όλου συστήματος σήμανσης και καταγραφής των
ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους.
ιγ) Αρμόδιες Αρχές Εφαρμογής και Ελέγχου των κα-
νόνων προστασίας των ζώων και του συστήματος και
της καταγραφής των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτη-
τών τους είναι οι αρχές εκείνες, που σε επίπεδο Περιφέ-
ρειας, Περιφερειακών Ενοτήτων και Δήμων, μεριμνούν
για την ορθή εφαρμογή και τον έλεγχο εφαρμογής - σε
συνεργασία με τις αρχές της προηγούμενης περίπτωσης
ιβ΄- του συστήματος της Διαδικτυακής Ηλεκτρονικής
Βάσης σήμανσης και καταγραφής των ζώων συντροφιάς
και των ιδιοκτητών τους, καθώς και για την επιβολή κυ-
ρώσεων σε περίπτωση μη τήρησης των κανόνων προ-
στασίας των ζώων.
ιδ) Αρμόδια όργανα βεβαίωσης των παραβάσεων είναι
τα όργανα εκείνα, που μεριμνούν για τη βεβαίωση των
παραβάσεων, που διαπιστώνουν κατά την άσκηση των
καθηκόντων ελέγχου (η Δημοτική Αστυνομία, η Θηροφυ-
λακή των κυνηγετικών συλλόγων, οι υπάλληλοι των Τε-
λωνείων και των Σταθμών Υγειονομικού Κτηνιατρικού Ε-
λέγχου).
ιε) Αρμόδιος Φορέας Εκτέλεσης της σήμανσης και της
καταγραφής των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών
τους στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση είναι ο κτηνία-
τρος, που με βάση προβλεπόμενη διαδικασία, με την υ-
ποβολή ηλεκτρονικής αίτησης στη Διεύθυνση Πληροφο-
ρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφί-
μων, πιστοποιείται, αποκτά ειδικό κωδικό πρόσβασης στη
Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση σήμανσης και καταγρα-
φής ζώων συντροφιάς, διενεργεί τη σήμανση και κατα-
γράφει τα ζώα συντροφιάς και τους ιδιοκτήτες τους στη
Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση, εκδίδει το βιβλιάριο υ-
γείας ή το διαβατήριο του ζώου σε περίπτωση που το
ζώο θα μεταφερθεί στο εξωτερικό και ενημερώνει τη βά-
ση με τις απαραίτητες πληροφορίες.

Άρθρο 2
Αρμόδιες Αρχές
-----------------------
1. Αρμόδια Αρχή για την προστασία των ζώων και την
τήρηση των κανόνων ευζωίας τους είναι η Γενική Διεύ-
θυνση Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυ-
ξης και Τροφίμων. Αρμόδιες Αρχές Διαχείρισης της Δια-
δικτυακής Ηλεκτρονικής Βάσης καταγραφής των ζώων
συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους ορίζονται: α. η Δι-
εύθυνση Κτηνιατρικής Αντίληψης Φαρμάκων και Εφαρ-
μογών της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του Υπουρ-
γείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και β. η Διεύ-
θυνση Πληροφορικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανά-
πτυξης και Τροφίμων.
2. Αρμόδιες Αρχές Εφαρμογής και Ελέγχου των κανό-
νων προστασίας των ζώων και του συστήματος της σή-
μανσης και της καταγραφής των ζώων συντροφιάς και
των ιδιοκτητών τους ορίζονται οι Διευθύνσεις Κτηνιατρι-
κής της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Αγροτικής
Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Περιφερειών, οι Διευ-
θύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Πε-
ριφερειακών Ενοτήτων της Χώρας και οι κτηνιατρικές υ-
πηρεσίες των Δήμων και όπου αυτές δεν έχουν συσταθεί
τα Γραφεία Γεωργικής Ανάπτυξης του οικείου Δήμου.
3. Αρμόδιος Φορέας Εκτέλεσης της σήμανσης και της
καταγραφής των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών
τους στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση ορίζεται ο κτη-
νίατρος, που πιστοποιείται με τη νόμιμη διαδικασία, που
αναφέρεται στο άρθρο 4 του παρόντος νόμου.

Άρθρο 3
Αρμοδιότητες
---------------------
1. Για την εφαρμογή του παρόντος νόμου οι Αρμόδιες
Αρχές Διαχείρισης της Διαδικτυακής Ηλεκτρονικής Βά-
σης καταγραφής των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτη-
τών τους του άρθρου 2 του παρόντος νόμου έχουν τις α-
κόλουθες αρμοδιότητες:
Α. Η Διεύθυνση Κτηνιατρικής Αντίληψης Φαρμάκων
και Εφαρμογών (ΚΑΦΕ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανά-
πτυξης και Τροφίμων:
α) την εισήγηση για την έκδοση των υπουργικών απο-
φάσεων, που προβλέπονται στο νόμο αυτόν,
β) την έκδοση εγκυκλίων για την εφαρμογή της ηλε-
κτρονικής σήμανσης και καταγραφής των ζώων συντρο-
φιάς και για κάθε θέμα, που αφορά στα ζώα συντροφιάς,
γ) σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Πληροφορικής του
Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων: αα) τον
έλεγχο της λειτουργίας της ηλεκτρονικής βάσης δεδο-
μένων, στην οποία καταχωρίζονται τα στοιχεία σήμαν-
σης των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους, ββ)
τον εμπλουτισμό με τις απαραίτητες πληροφορίες της
Διαδικτυακής Ηλεκτρονικής Βάσης καταγραφής των ζώ-
ων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους και τη διαρκή α-
ναβάθμισή της και γγ) τη χορήγηση κωδικών πρόσβασης
στους κτηνιάτρους, που πιστοποιούνται με τη νόμιμη
διαδικασία.
Β. Η Διεύθυνση Πληροφορικής του Υπουργείου Αγρο-
τικής Ανάπτυξης και Τροφίμων:
α. Την παροχή της απαραίτητης μηχανογραφικής υπο-
δομής (κεντρικοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές, δίκτυο
κ.λπ.) για τη λειτουργία της κεντρικής διαδικτυακής ηλε-
κτρονικής βάσης, στην οποία καταχωρίζονται τα στοι-
χεία σήμανσης των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών
τους, καθώς και την προμήθεια των ανιχνευτών ηλεκτρο-
νικών μέσων σήμανσης, που προβλέπονται στο άρθρο 4
παράγραφος 4.
β. Την εξασφάλιση της συνεχούς λειτουργίας, την τε-
χνική υποστήριξη, τη συντήρηση και την προστασία της
μηχανογραφικής υποδομής, που υποστηρίζει το σύστη-
μα.
γ. Την υποχρέωση τήρησης αντιγράφων ασφαλείας,
ώστε τα στοιχεία, που καταχωρίζονται στη βάση δεδομέ-
νων, να είναι διαθέσιμα για έλεγχο για τρία (3) τουλάχι-
στον χρόνια.
2. Για την εφαρμογή του παρόντος νόμου οι Αρμόδιες
Αρχές Εφαρμογής και Ελέγχου του συστήματος της σή-
μανσης και της καταγραφής των ζώων συντροφιάς και
των ιδιοκτητών τους, του άρθρου 2 παράγραφος 2, έ-
χουν τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
α. Τη συνεργασία με το Φορέα Εκτέλεσης της σήμαν-
σης και της καταγραφής των ζώων συντροφιάς για το
συντονισμό των ενεργειών τους και την παροχή τεχνι-
κών οδηγιών και κάθε είδους υποστήριξη για την πλήρη
και ενιαία εφαρμογή της ηλεκτρονικής σήμανσης και κα-
ταγραφής των ζώων συντροφιάς.
β. Τον έλεγχο και την εποπτεία του Φορέα Εκτέλεσης_
_ της σήμανσης και της καταγραφής των ζώων συντρο-
φιάς.
3. Οι Φορείς Εκτέλεσης της σήμανσης και της κατα-
γραφής των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους,
του άρθρου 2 παράγραφος 3, έχουν τις ακόλουθες αρμο-
διότητες:
α. Τη διενέργεια της σήμανσης των ζώων συντροφιάς
με τη χρησιμοποίηση των κατάλληλων μέσων ηλεκτρονι-
κής σήμανσης και την καταχώριση των στοιχείων σήμαν-
σης των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους στη
Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση και τη διαρκή ενημέρω-
σή της.
β. Τη μέριμνα για την ενημέρωση με οποιονδήποτε
πρόσφορο τρόπο των ιδιοκτητών και κατόχων ζώων συ-
ντροφιάς για τις υποχρεώσεις τους, όσον αφορά στην ε-
φαρμογή της ηλεκτρονικής σήμανσης των ζώων συντρο-
φιάς και στις απαιτήσεις του παρόντος νόμου για την η-
λεκτρονική σήμανση και την καταγραφή των ζώων συ-
ντροφιάς.
γ. Την έκδοση σύμφωνου με τα παράρτηματα 2 και 3
βιβλιαρίου υγείας κατά τη σήμανση του ζώου συντρο-
φιάς ή διαβατηρίου, σε περίπτωση που το ζώο θα μετα-
φερθεί στο εξωτερικό, καθώς και την καταγραφή σε αυ-
τά, ατελώς, της οποιασδήποτε αλλαγής ιδιοκτήτη κατά
την κτηνιατρική εξέταση του ζώου ή κατά τον εμβολια-
σμό του.

Άρθρο 4
Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση σήμανσης
και καταγραφής των ζώων συντροφιάς
και των ιδιοκτητών τους - Σήμανση,
βιβλιάριο υγείας ή διαβατήριο
-------------------------------------------
1. Στη Διεύθυνση Πληροφορικής του Υπουργείου Α-
γροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δημιουργείται Διαδι-
κτυακή Ηλεκτρονική Βάση σήμανσης και καταγραφής
των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους. Στη Δια-
δικτυακή Ηλεκτρονική Βάση καταχωρίζονται από τους
κτηνιάτρους, που έχουν πιστοποιηθεί, τα στοιχεία, που
αφορούν στην αναγνώριση των δεσποζόμενων ζώων συ-
ντροφιάς (όπως φύλο, χρώμα, ράτσα, απώλεια, παράδο-
ση σε άλλον ιδιοκτήτη, θάνατος) και τα στοιχεία ανα-
γνώρισης του ιδιοκτήτη τους (όπως ονοματεπώνυμο, δι-
εύθυνση, τηλέφωνο και αριθμό ταυτότητας ή διαβατηρί-
ου ή ισοδύναμου εγγράφου, όπως δίπλωμα οδήγησης ή
ασφαλιστικό βιβλιάριο), καθώς και τηρούνται απαρεγκλί-
τως οι διατάξεις «περί προσωπικών δεδομένων». Η πι-
στοποίηση των κτηνιάτρων πραγματοποιείται με την η-
λεκτρονική υποβολή αίτησης στη Διεύθυνση Πληροφορι-
κής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
και τη χορήγηση στον αιτούντα κτηνίατρο κωδικού πρό-
σβασης στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση. Η Διαδι-
κτυακή Ηλεκτρονική Βάση συνδέεται απευθείας με τα
κτηνιατρεία και γενικά τους χώρους, που πραγματοποιεί-
ται η σήμανση των ζώων συντροφιάς. Η πιστοποίηση
των κτηνιάτρων των Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας
και Κτηνιατρικής των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώ-
ρας είναι υποχρεωτική. Στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική
Βάση εισάγονται λογικοί παράμετροι συσχέτισης του α-
ριθμού των ζώων ανά ιδιοκτήτη, προκειμένου να εξα-
σφαλίζεται η ευζωία των ζώων και η τήρηση των βασι-
κών υγειονομικών κανόνων.
2. Οι απαιτήσεις για την ηλεκτρονική σήμανση και κα-
ταγραφή των στοιχείων των δεσποζόμενων ζώων συ-
ντροφιάς εφαρμόζονται και για την ηλεκτρονική σήμαν-
ση και καταγραφή των αδέσποτων ζώων συντροφιάς.
3.α. Η σήμανση κάθε ζώου συντροφιάς είναι υποχρεω-
τική, εξαιρουμένων των σκύλων που χρησιμοποιούνται
για τη φύλαξη ποιμνίων, για τους οποίους καθίσταται
προαιρετική υπό την προϋπόθεση ότι δεν μετέχουν σε
προγράμματα γενετικής βελτίωσης με σκοπό τη βελτίω-
ση και τη σταθεροποίηση συγκεκριμένων φυλών. Η δα-
πάνη της σήμανσης και της καταγραφής των δεσποζόμε-
νων ζώων συντροφιάς βαρύνει τον ιδιοκτήτη τους και
των αδέσποτων τον οικείο Δήμο ή το φιλοζωικό σωμα-
τείο ή την ένωση, που μπορούν να προμηθεύονται το η-
λεκτρονικό μέσο σήμανσης απευθείας από το εμπόριο.
Στην περίπτωση ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων
(ΑΜΕΑ με ποσοστό αναπηρίας μεγαλύτερο ή ίσο του
80%, πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, μονογονεϊκές οικογένειες,
άνεργοι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του Ο.Α.Ε.Δ., οι δια-
βιούντες με το επίδομα της Πρόνοιας), οι ιδιοκτήτες των
ζώων συντροφιάς επιβαρύνονται με το κόστος μόνο του
ηλεκτρονικού μέσου σήμανσης και οι υπόλοιπες υπηρε-
σίες προσφέρονται αζημίως όταν η σήμανση του ζώου
πραγματοποιείται στα κτηνιατρεία ή στους ειδικά δια-
μορφωμένους χώρους, των Δήμων, των διαδημοτικών
κέντρων και των Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας και
Κτηνιατρικής των Περιφερειακών Ενοτήτων της Χώρας.
Για την πραγματοποίηση της ηλεκτρονικής σήμανσης
ή την έκδοση βιβλιαρίου υγείας ή διαβατηρίου ο ιδιοκτή-
της του δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς υποχρεούται
να επιδεικνύει στον κτηνίατρο, που έχει πιστοποιηθεί,
την αστυνομική του ταυτότητα ή το διαβατήριό του ή άλ-
λο ισοδύναμο έγγραφο, προκειμένου να επαληθευτούν
τα ατομικά του στοιχεία και να αντιστοιχηθεί ο μοναδι-
κός κωδικός σήμανσης του ζώου συντροφιάς με τα ατο-
μικά στοιχεία του ιδιοκτήτη του. Ο διενεργών τη σήμαν-
ση πιστοποιημένος κτηνίατρος χορηγεί ατελώς στον ι-
διοκτήτη του ζώου βεβαίωση ηλεκτρονικής σήμανσης
και καταγραφής, με βάση το υπόδειγμα του Παραρτήμα-
τος 1, με τον αριθμό σήμανσης του ζώου, τα χαρακτηρι-
στικά του (φύλο, χρώμα, ράτσα) και τα στοιχεία του ιδιο-
κτήτη (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο και αριθ-
μό ταυτότητας ή διαβατηρίου ή άλλου ισοδύναμου εγ-
γράφου).
β. Ο Ο.Τ.Α., προκειμένου να διασφαλίσει τη βιωσιμότη-
τα και λειτουργία των υποδομών του, που σχετίζονται με
τη διαχείριση αδέσποτων και δεσποζόμενων ζώων, δύ-
ναται να επιβάλει, μετά από απόφαση του Δημοτικού
Συμβουλίου, ανταποδοτικό τέλος, το οποίο δεν μπορεί
να ξεπερνά το ποσό των τριών (3) ευρώ, ανά σημαινόμε-
νο ζώο. Το προαναφερθέν τέλος εισπράττεται και εντός
τριάντα (30) ημερών αποδίδεται στον οικείο Ο.Τ.Α., από
τον κτηνίατρο που διενεργεί την πράξη της σήμανσης
και καταγραφής του ζώου στη Διαδικτυακή Βάση Δεδο-
μένων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφί-
μων προσκομιζομένων, επιπροσθέτως στον Ο.Τ.Α., από
τον κτηνίατρο των αντιγράφων Πιστοποιητικών Ηλε-
κτρονικής Ταυτοποίησης.
4. Η σήμανση και η αναγνώριση κάθε ζώου συντρο-
φιάς πραγματοποιείται με την τοποθέτηση στην αριστε-
ρή εξωτερική πλευρά του τράχηλου του ζώου συστήμα-
τος ηλεκτρονικής αναγνώρισης (αποκριτής πομποδέ-
κτης), το οποίο είναι παθητική συσκευή αναγνώρισης ρα-
διοσυχνότητας μόνο για ανάγνωση, σύμφωνο με το πρό-
τυπο ISO 11784 και τεχνολογίας HDX ή FDX-B και μπο-
ρεί να αναγνωστεί από συσκευή ανάγνωσης συμβατή με__
το πρότυπο ISO 11785 και καταχωρίζεται στη Διαδικτυα-
κή Ηλεκτρονική Βάση σήμανσης και καταγραφής των ζώ-
ων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους. Οι διαθέτες του
ηλεκτρονικού μέσου σήμανσης, λιανικής ή χονδρικής
πώλησης, υποχρεούνται να διαθέτουν στην ελληνική α-
γορά ηλεκτρονικό μέσο σήμανσης σύμφωνο με τις παρα-
πάνω απαιτήσεις με οδηγίες χρήσης και στην ελληνική
γλώσσα.
5. Η ηλεκτρονική σήμανση και καταγραφή, η έκδοση
διαβατηρίου και βιβλιαρίου υγείας, σύμφωνα με τα υπο-
δείγματα του Παραρτήματος 2 και 3, πραγματοποιούνται
από κτηνιάτρους, που έχουν πιστοποιηθεί και ασκούν νό-
μιμα το κτηνιατρικό επάγγελμα στην Ελλάδα σε κτηνια-
τρεία ή σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους των Δήμων,
των διαδημοτικών κέντρων, των Διευθύνσεων Αγροτικής
Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Περιφερειακών Ενοτή-
των της χώρας, καθώς και των φιλοζωικών σωματείων.
Βιβλιάριο υγείας δεν απαιτείται, εάν το ζώο συντροφιάς
διαθέτει διαβατήριο.
Στην περίπτωση που η σήμανση των δεσποζόμενων
ζώων συντροφιάς πραγματοποιείται σε κτηνιατρείο ή
διαμορφωμένο χώρο που ανήκει σε Ο.Τ.Α. ή σύμπραξη
Ο.Τ.Α., ο ιδιοκτήτης του ζώου εκτός από το κόστος του
μέσου ηλεκτρονικής σήμανσης μπορεί να επιβαρύνεται
και με πρόσθετο κόστος για την παροχή των υπηρεσιών
της σήμανσης, το οποίο είναι δυνατόν να επιβάλλεται, ό-
ταν καθοριστεί με απόφαση του οικείου ή των οικείων
Ο.Τ.Α..
6. Οι κτηνίατροι, που πραγματοποιούν την ηλεκτρονική
σήμανση των δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς, υποχρε-
ούνται να ελέγχουν τη λειτουργικότητα των μέσων ηλε-
κτρονικής σήμανσης και να χρησιμοποιούν τα μέσα, που
πληρούν τις απαιτήσεις της παραγράφου 4. Σε περίπτω-
ση καταγγελίας για τη διάθεση ή τη χρησιμοποίηση μέ-
σων ηλεκτρονικής σήμανσης, που δεν πληρούν τις απαι-
τήσεις της παραγράφου 4, τα πρόσωπα, που διαθέτουν ή
χρησιμοποιούν αυτά, υποχρεούνται να παρέχουν πλήρη
αποδεικτικά στοιχεία για τη συμμόρφωσή τους με την
παράγραφο 4, στις αρμόδιες αρχές ελέγχου και εφαρμο-
γής του συστήματος του άρθρου 2.
7. Ο ιδιοκτήτης κάθε ζώου συντροφιάς υποχρεούται
να ενημερώνει τον κτηνίατρο, που έχει πιστοποιηθεί, για
τη μεταβολή των στοιχείων, που έχουν καταχωριστεί
στη βάση δεδομένων _______και αφορούν είτε στον ίδιο (όπως
ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο, αριθμό ταυτότη-
τας ή διαβατηρίου ή άλλου ισοδύναμου εγγράφου) είτε
στο ζώο συντροφιάς, που έχει δηλώσει στο όνομά του
(όπως θάνατος, απώλεια, παράδοση σε άλλον ιδιοκτή-
τη), το αργότερο εντός 15 ημερών από τη μεταβολή με
σκοπό να επικαιροποιούνται οι πληροφορίες της Διαδι-
κτυακής Ηλεκτρονικής Βάσης. Σε κάθε περίπτωση αλλα-
γής ιδιοκτήτη είναι απαραίτητη η σχετική επισημείωση
στο βιβλιάριο υγείας ή στο διαβατήριο του ζώου από τον
κτηνίατρο, ατελώς, κατά την ετήσια κτηνιατρική εξέταση
του ζώου ή κατά τον εμβολιασμό του, προκειμένου να
ενημερώνεται και η Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση.
8. Η συμπλήρωση των στοιχείων του βιβλιάριου υγείας
ή του διαβατηρίου του ζώου συντροφιάς πραγματοποιεί-
ται χειρόγραφα ή και μέσω της εφαρμογής της Διαδι-
κτυακής Ηλεκτρονικής Βάσης. Ο μοναδικός κωδικός της
Ηλεκτρονικής Σήμανσης του ζώου συντροφιάς εγγράφε-
ται στο βιβλιάριο υγείας ή στο διαβατήριο του ζώου χει-
ρόγραφα ή με την ετικέτα ταυτοποίησης.
9. Για την αναγνώριση των ιδιοκτητών δεσποζόμενων
ζώων συντροφιάς, που φέρουν ηλεκτρονική σήμανση,
τον έλεγχο του βιβλιάριου υγείας ή του διαβατήριου και
γενικά για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου οι Υπη-
ρεσίες της Δημοτικής Αστυνομίας, της Θηροφυλακής
των κυνηγετικών συλλόγων και οι υπάλληλοι των Τελω-
νείων και των Σταθμών Υγειονομικού Κτηνιατρικού Ε-
λέγχου (ΣΥΚΕ) εφοδιάζονται με τους κατάλληλους ανι-
χνευτές, η δαπάνη αγοράς των οποίων βαρύνει το Υ-
πουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
10. Το αργότερο μέσα σε ένα μήνα από τη δημοσίευση
του παρόντος νόμου, ο Πανελλήνιος Κτηνιατρικός Σύλ-
λογος υποχρεούται να παραδώσει σε ηλεκτρονική μορ-
φή, συμβατή με τη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση, τα
στοιχεία των ιδιοκτητών και των κωδικών σήμανσης των
ζώων συντροφιάς, που έχει καταγράψει από την ημερο-
μηνία ανάθεσης σε αυτόν της τήρησης Ηλεκτρονικής
Βάσης Δεδομένων μέχρι την ημερομηνία έναρξης ι-
σχύος του παρόντος νόμου, διατηρώντας πρόσβαση
στην προαναφερθείσα βάση με κωδικό πρόσβασης. Επί-
σης, κωδικός πρόσβασης παρέχεται και στους Ο.Τ.Α.,
προκειμένου να έχουν τον έλεγχο δεσποζόμενων και α-
δέσποτων ζώων, στα διοικητικά τους όρια.
11. Η Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση σήμανσης και
καταγραφής των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών
τους αρχίζει να λειτουργεί ένα μήνα μετά την ημερομη-
νία δημοσίευσης του παρόντος νόμου στην Εφημερίδα
της Κυβερνήσεως.
12. Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης
και Τροφίμων ρυθμίζονται οι όροι δημιουργίας της Διαδι-
κτυακής Ηλεκτρονικής Βάσης, ειδικότερα τα θέματα,
που αφορούν στη διαδικασία πιστοποίησης και χορήγη-
σης κωδικού πρόσβασης στους φορείς εκτέλεσης της
σήμανσης και καταγραφής των ζώων συντροφιάς και
των ιδιοκτητών τους στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βά-
ση, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την οργάνωση
και τη λειτουργία της βάσης.

Άρθρο 5
Υποχρεώσεις ιδιοκτητών δεσποζόμενου
ζώου συντροφιάς
------------------------
1. Ο ιδιοκτήτης του δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς
υποχρεούται:
α) να μεριμνά για τη σήμανση και την καταγραφή του
ζώου του, καθώς και για την έκδοση βιβλιαρίου υγείας
πριν εγκαταλείψει το ζώο τον τόπο γέννησής του και ο-
πωσδήποτε μέσα σε προθεσμία δύο μηνών από τη γέν-
νηση αυτού ή μέσα σε ένα μήνα από την εύρεση ή από-
κτησή του, καθώς και να τοποθετεί σε εμφανές σημείο
του περιλαίμιου του ζώου μεταλλική κονκάρδα, η οποία
παρέχεται κάθε έτος από τους κτηνιάτρους κατά τον ε-
τήσιο αντιλυσσικό εμβολιασμό του,
β) να δηλώνει μέσα σε πέντε ημέρες την απώλεια του
ζώου του σε κτηνίατρο, που έχει πιστοποιηθεί στη Διαδι-
κτυακή Ηλεκτρονική Βάση σήμανσης και καταγραφής
των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους,
γ) να τηρεί τους κανόνες ευζωίας του ζώου και να με-
ριμνά για την κτηνιατρική εξέτασή του, η οποία αποδει-
κνύεται από τη σχετική εγγραφή στο βιβλιάριο υγείας ή
στο διαβατήριο του ζώου, καθώς και να μεριμνά για την
εξασφάλιση άνετου, υγιεινού και κατάλληλου καταλύμα-
τος, προσαρμοσμένου στο φυσικό τρόπο διαβίωσης του
ζώου, που να του επιτρέπει να βρίσκεται στη φυσική του
όρθια στάση, χωρίς να εμποδίζονται οι φυσικές του κινή-
4
σεις και η δυνατότητά του για την πραγματοποίηση της
απαραίτητης για την υγεία και την ευζωία του άσκησης,
δ) να εφοδιάζεται με το διαβατήριο του ζώου του, εάν
πρόκειται να ταξιδέψει με αυτό στο εξωτερικό, το οποίο
πρέπει να είναι σύμφωνο με τα Παράρτηματα 2 και 3,
ε) να μην εγκαταλείπει το ζώο του, ενώ σε περίπτωση
που επιθυμεί να αποχωριστεί το ζώο συντροφιάς, πρέπει
να γνωστοποιεί στην αρμόδια υπηρεσία του Δήμου του
τόπου της κατοικίας του την πρόθεσή του αυτή, να το
παραδίδει σε αυτόν και να λαμβάνει από πιστοποιημένο
κτηνίατρο αντίγραφο της μεταβολής της εγγραφής του
ζώου του στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση σήμανσης
και καταγραφής των ζώων συντροφιάς, όπου θα αναφέ-
ρεται ο Δήμος ως προσωρινός κάτοχος του αδέσποτου
πλέον ζώου,
στ) να μεριμνά για τον άμεσο καθαρισμό του περιβάλ-
λοντος από τα περιττώματα του ζώου εκτός αν πρόκει-
ται για σκύλο βοήθειας,
ζ) να μεριμνά για τη στείρωσή τους, εφόσον δεν επι-
θυμεί τη διατήρηση των νεογέννητων ζώων ή δεν μπορεί
να τα διαθέσει σε νέους ιδιοκτήτες.
2. Ο κάτοχος του ζώου συντροφιάς ευθύνεται για ο-
ποιαδήποτε βλάβη ή ζημιά, που προκαλείται από το ζώο,
σύμφωνα με το άρθρο 924 Α.Κ.. Για τα αδέσποτα ζώα
συντροφιάς, εκτός από εκείνα της παραγράφου 5 του
άρθρου 9, η αντίστοιχη ευθύνη βαρύνει τον οικείο Δήμο.
3. Ειδικά ο ιδιοκτήτης σκύλου: α) μεριμνά για να γίνε-
ται ο περίπατος σκύλων πάντα με συνοδό, β) οφείλει να
παίρνει τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να μην εξέρχεται ε-
λεύθερα ο σκύλος του από το χώρο της ιδιοκτησίας του
και εισέρχεται σε χώρους άλλων ιδιοκτησιών ή σε κοινό-
χρηστους χώρους.
4. Ο ιδιοκτήτης κυνηγετικού σκύλου κατά τη διάρκεια
του κυνηγιού ή την οποιαδήποτε μετακίνησή του μαζί με
το σκύλο του για το σκοπό αυτόν έχει την υποχρέωση να
φέρει μαζί του ενημερωμένο το βιβλιάριο υγείας ή το
διαβατήριο του σκύλου του. Οι υποχρεώσεις των περι-
πτώσεων α΄ και β΄ της προηγούμενης παραγράφου δεν
ισχύουν για τους σκύλους βοηθείας, καθώς και για τους
σκύλους φύλαξης ποιμνίων, τους κυνηγετικούς σκύλους
και τους σκύλους έρευνας και διάσωσης κατά τη διάρ-
κεια της φύλαξης του ποιμνίου, του κυνηγιού, της εκπαί-
δευσης και της έρευνας και διάσωσης, αντίστοιχα.
5. Αφαιρείται η άδεια κυνηγιού από κυνηγό, του οποί-
ου ο σκύλος, που χρησιμοποιείται στο κυνήγι, δεν έχει
σημανθεί σύμφωνα με την περίπτωση α΄ της παραγρά-
φου 1 και δεν έχει εγγραφεί χειρόγραφα ή με την ετικέ-
τα ταυτοποίησης, ο αριθμός της σήμανσης στο βιβλιάριο
υγείας ή στο διαβατήριο του ζώου συντροφιάς, μέχρι να
σημανθεί το συγκεκριμένο ζώο. Τα μέσα μεταφοράς,
που χρησιμοποιούνται στην περίπτωση αυτή, πρέπει να
είναι κατάλληλα με επαρκή χώρο, φωτισμό και αερισμό
και να ικανοποιούν τις φυσιολογικές ανάγκες του ζώου.
6. Πέραν των περιοχών που καθορίζονται με τη διαδι-
κασία του άρθρου 57 του ν. 2637/1998 «Σύσταση Οργα-
νισμού Πιστοποίησης Λογαριασμών, Οργανισμού Πλη-
ρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανα-
τολισμού και Εγγυήσεων, Οργανισμού Πιστοποίησης και
Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων, Γενικών Διευθυντών
και θέσεων προσωπικού, στο Υπουργείο Γεωργίας και
«Εταιρείας Αξιοποίησης Αγροτικής Γης» Α.Ε. και άλλες
διατάξεις» (Α΄ 200) σε ελεγχόμενες κυνηγετικές περιο-
χές επιτρέπεται να καθορίζονται περιορισμένοι χώροι
εκγύμνασης σκύλων, καθώς και να διεξάγονται αγώνες
κυνηγετικών ικανοτήτων σκύλων δεικτών με όρους και
προϋποθέσεις, που καθορίζονται και στις δύο περιπτώ-
σεις με κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος,
Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και του Υπουργού Α-
γροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
7. Μετά την παρέλευση 30 ημερών από τη δημοσίευση
του νόμου αυτού απαγορεύεται η δημοσίευση αγγελιών
για ζώα συντροφιάς προς πώληση, υιοθεσία ή δωρεάν
παραχώρηση σε έντυπα, φυλλάδια, τοιχοκολλήσεις ή σε
ιστοσελίδες, αν δεν αναφέρεται ο αριθμός της ηλεκτρο-
νικής σήμανσής τους.
8.α. Απαγορεύεται να εισάγονται στην Ελλάδα ζώα
συντροφιάς, που δεν έχουν ηλεκτρονική σήμανση. Τα
στοιχεία σήμανσης των εισαγόμενων ζώων (κωδικός σή-
μανσης και όνομα εισαγωγέα), από χώρες εκτός Ε.Ε. κα-
ταγράφονται στα σημεία εισόδου στην Ελλάδα και ενη-
μερώνεται απευθείας η ηλεκτρονική βάση δεδομένων
του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
β. Απαγορεύεται η αφαίρεση του μέσου ηλεκτρονικής
σήμανσης από τον ιδιοκτήτη του ζώου συντροφιάς (με
σκοπό να αποτραπούν φαινόμενα εγκατάλειψης ζώου) ή
από άλλο πρόσωπο ή από κτηνίατρο (με σκοπό την απο-
τροπή παράνομου σκοπού)._

_ Άρθρο 6
Εκτροφή, αναπαραγωγή
και εμπορία ζώων συντροφιάς
----------------------------------------
1. Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή η ένωση προσώπων,
που για εμπορικούς σκοπούς εκτρέφει, αναπαράγει ή
πωλεί ζώα συντροφιάς, οφείλει να εφοδιάζεται με αντί-
στοιχη άδεια ίδρυσης και λειτουργίας, που εκδίδεται από
τη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Αγροτικής Οικονο-
μίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφέρειας, στην ο-
ποία έχει την κατοικία ή την έδρα του, να υπόκειται στον
έλεγχο της αρχής αυτής και να συμμορφώνεται με τους
όρους, που προβλέπονται στο π.δ. 184/1996. Για τη χο-
ρήγηση άδειας εκτροφής, αναπαραγωγής και εμπορίας
ζώων συντροφιάς πρέπει να τηρούνται οι κανόνες ευζω-
ίας, οι κανόνες ασφάλειας, οι κανόνες παροχής κατάλ-
ληλης κτηνιατρικής αντίληψης των ζώων και οι διατάξεις
του ν. 604/1977 και του π.δ. 463/1978. Οι εκτρεφόμενοι,
αναπαραγόμενοι ή οι προς πώληση σκύλοι και γάτες δια-
θέτουν βιβλιάριο υγείας ή διαβατήριο, σημαίνονται υπο-
χρεωτικά και καταχωρίζονται στη Διαδικτυακή Ηλεκτρο-
νική Βάση του άρθρου 4. Στις εγκαταστάσεις εκτροφής,
αναπαραγωγής ή εμπορίας τους πρέπει να τηρούνται ό-
λοι οι κανόνες ευζωίας, ασφάλειας και παροχής κατάλ-
ληλης κτηνιατρικής περίθαλψης. Όταν εκτρέφονται πε-
ρισσότεροι από δύο θηλυκοί σκύλοι αναπαραγωγής ή
σημειώνονται περισσότεροι από δύο τοκετοί ανά έτος
σε θηλυκούς σκύλους εκτροφής, απαιτείται υποχρεωτι-
κά η έκδοση άδειας αναπαραγωγής, εκτροφής και εμπο-
ρίας ζώων συντροφιάς. Για κάθε θηλυκό ζώο αναπαρα-
γωγής τηρούνται μητρώα. Θηλυκοί σκύλοι αναπαραγω-
γής δεν γονιμοποιούνται πριν από το δεύτερο οιστρικό
κύκλο και σε καμία περίπτωση πριν από την παρέλευση
εννέα μηνών από τον τελευταίο τοκετό. Επίσης απαγο-
ρεύεται η αναπαραγωγή μετά το 9ο έτος της ηλικίας του
ζώου.
2. Δεν επιτρέπεται να επιλέγονται για αναπαραγωγή
ζώα συντροφιάς, που τα ανατομικά και φυσιολογικά χα-
ρακτηριστικά ή τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς
τους μπορεί, ανάλογα με το είδος και τη φυλή, να απο-
δειχθούν βλαβερά για την υγεία και ευζωία του θηλυκού
αναπαραγωγικού ζώου συντροφιάς και των απογόνων
του. Ο προσδιορισμός των βλαβερών χαρακτηριστικών
γίνεται με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυ-
ξης και Τροφίμων.
3. Δεν επιτρέπεται η πώληση ζώων συντροφιάς με ηλι-
κία μικρότερη των οκτώ (8) εβδομάδων.
4. Για τη χορήγηση της άδειας εκτροφής, αναπαραγω-
γής και εμπορίας ζώων συντροφιάς, καθώς και άδειας
εκπαιδευτή σκύλων καθορίζονται με απόφαση του Υ-
πουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του τυ-
χόν συναρμόδιου Υπουργού οι ειδικοί όροι και οι προϋ-
ποθέσεις, που πρέπει να πληρούν οι χώροι εκτροφής, α-
ναπαραγωγής, εμπορίας και εκπαίδευσης των ζώων συ-
ντροφιάς ως προς τις εγκαταστάσεις, τους χώρους δια-
μονής ή παραμονής των ζώων, τις συνθήκες ευζωίας και
τον αναγκαίο εξοπλισμό ανά είδος ζώου, η αρμόδια αρ-
χή ελέγχου, η διαδικασία ελέγχου και οι κυρώσεις, κα-
θώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
5. Κατά την πώληση ενός ζώου, υπογράφεται η «Δή-
λωση Αγοράς ζώου από νέο ιδιοκτήτη», μεταξύ του πω-
λητή και του αγοραστή-νέου ιδιοκτήτη, σύμφωνα με το
υπόδειγμα «Δήλωση Αγοράς ζώου» του Παραρτήματος 5.

Άρθρο 7
Διοργάνωση εκθέσεων με ζώα συντροφιάς
-------------------------------------------------------
1. Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή η ένωση προσώπων,
που διοργανώνει εκθέσεις με ζώα συντροφιάς, οφείλει
να εφοδιάζεται με σχετική άδεια, η οποία εκδίδεται από
την αρμόδια Υπηρεσία Κτηνιατρικής του οικείου Δήμου
και όπου αυτή δεν έχει συσταθεί από το Γραφείο Γεωργι-
κής Ανάπτυξης του Δήμου.
2. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης τα ζώα συντροφιάς
πρέπει να βρίσκονται υπό την άμεση επίβλεψη του ιδιο-
κτήτη, κατόχου ή συνοδού τους, ο οποίος οφείλει να μην
τους προξενεί φόβο ή πόνο. Ζώα συντροφιάς, που εκδη-
λώνουν χωρίς αιτία επιθετική συμπεριφορά προς τα άλ-
λα ζώα ή τον άνθρωπο, φέρουν υποχρεωτικά φίμωτρο ή
απομακρύνονται από την έκθεση. Η παρουσία κτηνιά-
τρου είναι υποχρεωτική σε όλη τη διάρκεια της έκθεσης.
3. Τα ζώα συντροφιάς, που συμμετέχουν σε εκθέσεις,
πρέπει να έχουν σημανθεί και καταγραφεί και οι συνοδοί
τους να φέρουν το βιβλιάριο υγείας ή το διαβατήριό
τους, από το οποίο να προκύπτει ότι είναι εμβολιασμένα
και ότι έχουν υποβληθεί σε πρόσφατο αποπαρασιτισμό.
4. Απαγορεύεται η συμμετοχή ακρωτηριασμένων ζώ-
ων σε κάθε είδους εκθέσεις.

Άρθρο 8
Διατήρηση ζώων συντροφιάς σε κατοικίες
-----------------------------------------------------
1. Επιτρέπεται η διατήρηση δεσποζόμενων ζώων συ-
ντροφιάς σε κάθε κατοικία. Στις πολυκατοικίες, που απο-
τελούνται από δύο διαμερίσματα και πάνω, επιτρέπεται
η διατήρηση δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς σε κάθε
διαμέρισμα με την προϋπόθεση ότι αυτά: α) διαμένουν
στο ίδιο διαμέρισμα με τον ιδιοκτήτη τους ή τον κάτοχό
τους, β) δεν παραμένουν μόνιμα στις βεράντες ή στους
ανοιχτούς χώρους του διαμερίσματος, γ) η παραμονή
στα διαμερίσματα πολυκατοικιών τελεί υπό την επιφύλα-
ξη της τήρησης των κανόνων ευζωίας, των υγειονομικών
διατάξεων και των αστυνομικών διατάξεων περί κοινής
ησυχίας και δ) έχουν ελεγχθεί ηλεκτρονικά, έχουν ση-
μανθεί, καταγραφεί και φέρουν βιβλιάριο υγείας.
Δεν μπορεί να απαγορευθεί η διατήρηση ζώων συ-
ντροφιάς με τον κανονισμό της πολυκατοικίας, εφόσον
πληρούνται οι προϋποθέσεις του προηγούμενου εδαφί-
ου. Με τον ίδιο κανονισμό μπορεί να περιορίζεται ο μέγι-
στος αριθμός των ζώων, που επιτρέπονται, στα δύο (2)
ζώα ανά διαμέρισμα.
2. Επιτρέπεται η διατήρηση ζώων συντροφιάς, που έ-
χουν σημανθεί και καταχωρισθεί νομίμως και φέρουν βι-
βλιάριο υγείας, στις μονοκατοικίες με την προϋπόθεση
ότι τηρούνται οι κανόνες καλής μεταχείρισης και ευζω-
ίας των ζώων, καθώς και οι ισχύουσες υγειονομικές δια-
τάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας.
3. Απαγορεύεται η διατήρηση και παραμονή ζώων συ-
ντροφιάς σε κοινόχρηστους χώρους της πολυκατοικίας.
Επιτρέπεται όμως στην πυλωτή, στην ταράτσα, στον α-
κάλυπτο χώρο και στον κήπο εφόσον υφίσταται η ομό-
φωνη απόφαση της γενικής συνέλευσης των ιδιοκτητών.
4. Οι ανωτέρω αριθμητικοί περιορισμοί ισχύουν μόνο
για σκύλους και γάτες. Για τα λοιπά ζώα συντροφιάς,
πρέπει να τηρούνται οι όροι της παραγράφου 2

Άρθρο 9
Περισυλλογή και διαχείριση αδέσποτων
ζώων συντροφιάς
-----------------------------
1. Οι Δήμοι υποχρεούνται να μεριμνούν για την περι-
συλλογή και τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συ-
ντροφιάς, σύμφωνα με το παρόν άρθρο. Η αρμοδιότητα
αυτή μπορεί να ασκείται και από συνδέσμους δήμων, κα-
θώς και από φιλoζωικές ενώσεις και σωματεία σε συνερ-
γασία με τον αρμόδιο Δήμο, εφόσον αυτά διαθέτουν υ-
ποδομή, συνιστάμενη στην ύπαρξη κατάλληλων σχετι-
κών εγκαταστάσεων ή οχημάτων μεταφοράς ζώων και
ανθρώπινο δυναμικό με εμπειρία στο χειρισμό των ζώων.
Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και
Τροφίμων καθορίζονται το είδος και ο αριθμός των εγκα-
ταστάσεων και των οχημάτων, καθώς και η εμπειρία του
ανθρώπινου δυναμικού, που πρέπει να διαθέτουν οι φι-
λοζωικές ενώσεις και τα σωματεία, για την άσκηση των
αρμοδιοτήτων αυτής της παραγράφου.
2. Για τον παραπάνω σκοπό κάθε Δήμος ή όμοροι ή συ-
νεργαζόμενοι Δήμοι ιδρύουν και λειτουργούν δημοτικά ή
διαδημοτικά κτηνιατρεία και καταφύγια αδέσποτων ζώ-
ων συντροφιάς επιτρεπομένης της συνεργασίας με εν-
διαφερόμενα φιλoζωικά σωματεία και ενώσεις ή και εθε-
λοντές φιλόζωους σε ιδιόκτητους ή μισθωμένους ή πα-
ραχωρούμενους από το Δημόσιο, την Περιφέρεια ή από
ιδιώτες χώρους. Στους Δήμους είναι δυνατόν να παρέ-
χεται και οικονομική ενίσχυση από δημόσιους ή ιδιωτι-
κούς φορείς για τη δημιουργία και λειτουργία καταφυ-
γίων. Τα καταφύγια αδέσποτων ζώων συντροφιάς απο-
τελούν χώρους προσωρινής παραμονής και περίθαλψης
και η ίδρυση και λειτουργία τους διέπεται από τις ισχύ-
ουσες διατάξεις για τα ενδιαιτήματα ζώων του ν.
604/1977 και του π.δ. 463/1978. Ο έλεγχος τήρησης των
όρων λειτουργίας τους ασκείται από την αρμόδια Γενική
Διεύθυνση Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας και
Κτηνιατρικής της Περιφέρειας, σύμφωνα με το άρθρο 12
του ν. 604/1977. Τα προβλεπόμενα από την παράγραφο 2
του ίδιου άρθρου διοικητικά πρόστιμα καθορίζονται από
1.000 έως 10.000 ευρώ. Υπό την εποπτεία των Δήμων,
μπορούν να ιδρυθούν και να λειτουργούν καταφύγια ή
και κτηνιατρεία αδέσποτων ζώων συντροφιάς και από
φιλοζωϊκά σωματεία και ενώσεις, που διαθέτουν το κα-
τάλληλο κτηνιατρικό προσωπικό (1 κτηνίατρος ανά 50
ζώα), την τεχνική υποδομή, τις εγκαταστάσεις και τον α-
ναγκαίο εξοπλισμό, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 604/1977
και του π.δ. 463/1978.
3. Για την περισυλλογή των αδέσποτων ζώων συντρο-
φιάς συγκροτούνται συνεργεία από άτομα κατάλληλα
εκπαιδευμένα και έμπειρα στην αιχμαλωσία ζώων συ-
ντροφιάς, που καθοδηγούνται και ελέγχονται στο έργο
τους από κτηνίατρο, ο οποίος ορίζεται από την αρμόδια
υπηρεσία Κτηνιατρικής του Δήμου και, όπου αυτή δεν έ-
χει συσταθεί, από το Γραφείο Γεωργικής Ανάπτυξης του
οικείου Δήμου ή από τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονο-
μίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότη-
τας.
4. Τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς, που περισυλλέγο-
νται, οδηγούνται τμηματικά στα υπάρχοντα καταφύγια
αδέσποτων ζώων συντροφιάς, στα δημοτικά κτηνιατρεία
ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις και σε ιδιωτικά κτηνια-
τρεία, που διαθέτουν την κατάλληλη υποδομή και μπο-
ρούν να φιλοξενήσουν προσωρινά και για εύλογο χρονι-
κό διάστημα τα προς περίθαλψη ζώα, μέχρι την αποθε-
ραπεία τους, υποβάλλονται σε κτηνιατρική εξέταση,
στειρώνονται, σημαίνονται με ηλεκτρονική σήμανση ως
αδέσποτα και καταγράφονται στη διαδικτυακή ηλεκτρο-
νική βάση. Αν διαπιστωθεί από την κτηνιατρική εξέταση
ότι είναι τραυματισμένα ή πάσχουν από ιάσιμο νόσημα,
υποβάλλονται στην κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.
Αν διαπιστωθεί ότι είναι επικίνδυνα ζώα συντροφιάς ή
ότι πάσχουν από ανίατη ασθένεια ή ότι είναι πλήρως ανί-
κανα να αυτοσυντηρηθούν λόγω γήρατος ή αναπηρίας
και η διατήρησή τους στη ζωή είναι πρόδηλα αντίθετη με
τους κανόνες ευζωίας τους και αρνηθούν τα φιλοζωικά
σωματεία της περιοχής να αναλάβουν τη φροντίδα, επο-
πτεία και τη διαδικασία υιοθεσίας τους, υποβάλλονται σε
ευθανασία.
5. Αδέσποτα ζώα συντροφιάς, που περισυλλέγονται,
και διαπιστώνεται από τη σήμανσή τους ότι έχουν ιδιο-
κτήτη, που έχει δηλώσει ή αμέλησε να δηλώσει την απώ-
λειά τους, επιστρέφονται σε αυτόν.
6. Αδέσποτα ζώα συντροφιάς, που περισυλλέγονται,
και διαπιστώνεται ότι είναι υγιή ή έχουν πλέον αποθερα-
πευθεί, καθώς και τα προερχόμενα από παράδοση από
τον ιδιοκτήτη τους μπορούν να υιοθετούνται από ενήλι-
κα άτομα ή από φιλοζωικές ενώσεις και σωματεία, που
λειτουργούν νόμιμα.
7. Σε κάθε περίπτωση τα ζώα συντροφιάς, που υιοθε-
τούνται, σημαίνονται άμεσα ηλεκτρονικά και καταγρά-
φονται στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση με τα πλήρη
στοιχεία του προσωρινού και του οριστικού ιδιοκτήτη
τους και υποβάλλονται σε αποπαρασίτωση και εμβολια-
σμό. Κατά την παράδοση ενός ζώου για υιοθεσία υπο-
γράφεται η «Δήλωση Υιοθεσίας ζώου από νέο ιδιοκτή-
τη» μεταξύ του υπευθύνου του καταφυγίου ή του φιλο-
ζωϊκού σωματείου και του νέου ιδιοκτήτη, σύμφωνα με
το Υπόδειγμα «Δήλωση Υιοθεσίας Ζώου» του Παραρτή-
ματος 4.
8. Στην περίπτωση υιοθεσίας των αδέσποτων ζώων
συντροφιάς από ενδιαφερόμενο νέο ιδιοκτήτη, που δεν
είναι μόνιμος κάτοικος της Ελλάδας, η υιοθεσία πραγμα-
τοποιείται με την απευθείας παράδοσή τους στους εν-
διαφερόμενους νέους ιδιοκτήτες υπό την προϋπ όθεση
ότι τα ζώα έχουν στειρωθεί, σημανθεί και καταγραφεί
στη διαδικτυακή ηλεκτρονική βάση δεδομένων με τα
πλήρη στοιχεία του προσωρινού κατόχου τους και τα
πλήρη στοιχεία του νέου ιδιοκτήτη, τα οποία προκύ-
πτουν από επίσημο αποδεικτικό έγγραφο. Απαγορεύεται
η διατήρηση και παραμονή των ζώων αυτών σε καταφύ-
για εκτός Ελλάδας.
9. Ζώα συντροφιάς ηλικίας μικρότερης των πέντε (5)
μηνών, που δεν έχουν υιοθετηθεί, παραμένουν προσωρι-
νά στα καταφύγια ζώων, που διατηρούν οι Δήμοι ή τα
Διαδημοτικά Κέντρα και τα συνεργαζόμενα με τους φο-
ρείς αυτούς φιλοζωικά σωματεία και ενώσεις ως τη συ-
μπλήρωση της ηλικίας των πέντε (5) μηνών, έχοντας την
απαραίτητη κτηνιατρική φροντίδα. Ζώα συντροφιάς, που
δεν έχουν υιοθετηθεί και σύμφωνα με γνωμάτευση του
κτηνίατρου κρίνονται ότι είναι υγιή, επανεντάσσονται ά-
μεσα στο οικείο τους περιβάλλον, εντός των διοικητικών
ορίων του Δήμου που περισυλλέγησαν, αφού προηγου-
μένως ελεγχθεί ότι έχουν σημανθεί και καταγραφεί ηλε-
κτρονικά και ότι έχουν υποβληθεί σε αποπαρασίτωση,
εμβολιασμό και στείρωση.
10. Για την επαναφορά στο φυσικό περιβάλλον των α-
δέσποτων ζώων συντροφιάς λαμβάνεται υπόψη η πυκνό-
τητα του πληθυσμού των αδέσποτων ζώων στην περιοχή
που επαναφέρονται. Την ευθύνη για την επίβλεψη και τη
φροντίδα των επανεντασσόμενων αδέσποτων ζώων έ-
χουν από κοινού οι Δήμοι οι οποίοι μάλιστα δύνανται να
δημιουργήσουν και σημεία παροχής τροφής και νερού
για τα ζώα αυτά, καθώς και τα συνεργαζόμενα με αυ-
τούς φιλοζωικά σωματεία και ενώσεις. Δεν επιτρέπεται
επαναφορά σε περιοχές με νοσοκομεία, σχολεία, αθλη-
τικά κέντρα, αυτοκινητόδρομους ταχείας κυκλοφορίας,
λιμάνια, αεροδρόμια και αρχαιολογικούς χώρους. Με α-
πόφαση της πενταμελούς επιτροπής της παραγράφου
12 του παρόντος άρθρου ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες
προσδιορισμού της πυκνότητας του πληθυσμού των αδέ-
σποτων ζώων στην περιοχή που αυτά επαναφέρονται,
καθώς και η οριοθέτηση των περιοχών που δεν επιτρέπε-
ται η επαναφορά τους.
11. Οι στειρώσεις σε αδέσποτα ζώα συντροφιάς, όπως
επίσης και η σήμανση και η καταγραφή τους πραγματο-
ποιούνται δωρεάν και από εθελοντές αλλοδαπούς κτη-
νιάτρους, οι οποίοι συγκεντρώνουν όλες τις απαραίτη-
τες προϋποθέσεις, προκειμένου να μπορούν να ασκή-
σουν νόμιμα το επάγγελμα του κτηνιάτρου στην Ελλά-
δα, σύμφωνα με την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία. Οι
στειρώσεις μπορεί να πραγματοποιούνται και σε κινητές
εγκαταστάσεις κατάλληλες για άσκηση κτηνιατρικών
πράξεων, που διαθέτουν οι προαναφερόμενοι κτηνία-
τροι. Για τις κινητές εγκαταστάσεις παροχής κτηνιατρι-
κών πράξεων χορηγείται άδεια λειτουργίας από την αρ-
μόδια υπηρεσία Κτηνιατρικής του Δήμου και όπου αυτή
δεν έχει συσταθεί από το Γραφείο Γεωργικής Ανάπτυξης
του οικείου Δήμου, όπου πρόκειται να δραστηριοποιη-
θούν, εφόσον πληρούνται οι απαιτήσεις που προβλέπο-
νται στην απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης
και Τροφίμων που εκδίδεται σύμφωνα με τα οριζόμενα
στην παράγραφο 13. Στους εθελοντές αλλοδαπούς κτη-
νίατρους για την πραγματοποίηση των στειρώσεων σε α-
δέσποτα ζώα συντροφιάς μπορεί να διατίθενται και οι ε-
γκαταστάσεις των γραφείων των Διευθύνσεων, Τμημά-
των και των αρμόδιων Υπηρεσιών Κτηνιατρικής της οι-
κείας Περιφέρειας, Περιφερειακής Ενότητας ή του Δή-
μου, εφόσον υπάρχουν διαθέσιμοι χώροι, για την πραγ-
ματοποίηση των στειρώσεων υπό την εποπτεία κτηνιά-
τρου που έχει πιστοποιηθεί. Οι εγκαταστάσεις αυτές πα-
ραχωρούνται για ορισμένο χρονικό διάστημα, αφού
προηγηθεί ειδοποίηση ενός μήνα και έγκριση των προϊ-
σταμένων των αντίστοιχων υπηρεσιών.
12. Σε κάθε Δήμο συγκροτείται με απόφαση του Δη-
μάρχου πενταμελής επιτροπή παρακολούθησης του προ-
γράμματος διαχείρισης αδέσποτων ζώων συντροφιάς,
τα δύο μέλη της οποίας ορίζονται από τα πιο αντιπροσω-
πευτικά φιλοζωικά σωματεία και τις ενώσεις, που εδρεύ-
ουν στο Δήμο ή στην οικεία Περιφερειακή Ενότητα. Υπο-
χρεωτικά στην επιτροπή μετέχουν ένας (1) κτηνίατρος
και ένας (1) εκπρόσωπος κυνηγετικού συλλόγου που ε-
δρεύει στο Δήμο ή την οικεία Περιφερειακή Ενότητα. Η
προαναφερθείσα επιτροπή αποφασίζει για την επικινδυ-
νότητα ενός ζώου συντροφιάς, σύμφωνα με τον ορισμό
της παραγράφου στ΄ του άρθρου 1 του παρόντος, καθώς
και αντιμετωπίζει τα προβλήματα που προκύπτουν κατά
τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων. Οι Δήμοι, οι Περιφε-
ρειακές Ενότητες και οι Περιφέρειες δημιουργούν δί-
κτυο ενημέρωσης των πολιτών για τα ζώα που διατίθε-
νται προς υιοθεσία.
13. Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης
και Τροφίμων ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τις επιτρε-
πόμενες μεθόδους ευθανασίας, τους όρους λειτουργίας
των κινητών εγκαταστάσεων πραγματοποίησης κτηνια-
τρικών πράξεων, σε αδέσποτα ζώα συντροφιάς, καθώς
και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
14. Με προεδρικό διάταγμα, το οποίο εκδίδεται μετά
από πρόταση των Υπουργών Οικονομικών, Εσωτερικών
και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων:
α) μπορεί να τροποποιούνται οι όροι και οι προϋποθέ-
σεις για τη χορήγηση στους Δήμους από την αρμόδια
Περιφέρεια άδειας ίδρυσης και λειτουργίας των καταφυ-
γίων αδέσποτων ζώων συντροφιάς, που προβλέπονται
στο ν. 604/1977 και στο π.δ. 463/1978, να τίθενται νέοι
πρόσθετοι όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας των κατα-
φυγίων και να καθορίζεται ο απαιτούμενος χρόνος προ-
σαρμογής των ήδη λειτουργούντων καταφυγίων αδέ-
σποτων ζώων συντροφιάς και
β) καθορίζεται ο Δήμος, οι σύνδεσμοι Δήμων, που επι-
χορηγούνται για τη δημιουργία και λειτουργία καταφυγί-
ου, το ύψος, η διαδικασία και οι προϋποθέσεις καταβο-
λής της οικονομικής ενίσχυσης και κάθε άλλο σχετικό
θέμα__

Άρθρο 10
Μετακίνηση και μεταφορά ζώων συντροφιάς
--------------------------------------------------------
1. Η μετακίνηση και μεταφορά ζώων συντροφιάς διέ-
πεται από τις διατάξεις του Κανονισμού (Ε.Κ.) 998/2003
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της
26ης Μαΐου 2003 «για τους υγειονομικούς όρους που ε-
φαρμόζονται στις μη εμπορικού χαρακτήρα μετακινήσεις
ζώων συντροφιάς και για την τροποποίηση της Οδηγίας
92/65/ΕΟΚ του Συμβουλίου», του Κανονισμού (Ε.Ε.)
388/2010 της Επιτροπής της 6ης Μαΐου 2010, του Κανο-
νισμού (Ε.Κ.) 1/2005 του Συμβουλίου της 22ας Δεκεμβρί-
ου 2004 «για την προστασία των ζώων κατά τη μεταφο-
ρά», καθώς και από τις διατάξεις του π.δ. 184/1996 (Α΄
137).
2. Με την επιφύλαξη ευνοϊκότερων ρυθμίσεων του
Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας ή Κανονισμών των Μέσων
Μαζικής Μεταφοράς επιτρέπεται η μεταφορά μικρών ζώ-
ων συντροφιάς σε όλα τα οδικά, σιδηροδρομικά και στα-
θερής τροχιάς μέσα μαζικής μεταφοράς, καθώς και στα
ταξί και στα επιβατηγά πλοία, εφόσον τα ζώα είναι τοπο-
θετημένα σε ασφαλές κλουβί μεταφοράς και συνοδεύο-
νται από τον ιδιοκτήτη ή τον κάτοχό τους. Οι σκύλοι βοή-
θειας εφόσον φέρουν λουρί και φίμωτρο μπορούν να με-
ταφέρονται χωρίς κλουβί μεταφοράς και ανεξάρτητα α-
πό το μέγεθός τους.
3. Τα επιβατηγά πλοία υποχρεωτικά διαθέτουν καθαρά
κλουβιά, προστατευόμενα από αντίξοες καιρικές συνθή-
κες, για τη μεταφορά μεγάλων ζώων συντροφιάς.
4. Οι παράγραφοι 1 και 2 δεν εφαρμόζονται κατά τις
μετακινήσεις ή μεταφορές, που διενεργούνται από τα
συνεργεία περισυλλογής αδέσποτων ζώων και τα συ-
νεργεία μεταφοράς ζώων του άρθρου 9 από και προς τα
κτηνιατρεία, τις κτηνιατρικές κλινικές και τα καταφύγια
εντός της Επικράτειας.

Άρθρο 11
Αποτροπή πρόσβασης αδέσποτων ζώων
Συντροφιάς σε απορρίμματα και
περισυλλογή νεκρών ζώων
--------------------------------------------------
1. Οι υπεύθυνοι σφαγείων, κρεοπωλείων, νοσοκομεί-
ων, στρατοπέδων, κατασκηνώσεων, καταστημάτων διά-
θεσης τροφίμων, εγκαταστάσεων μαζικής εστίασης και
γενικά χώρων υγειονομικού ενδιαφέροντος έχουν υπο-
χρέωση να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την απο-
τροπή της πρόσβασης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς
στα απορρίμματα των εγκαταστάσεών τους.
2. Οι υπηρεσίες, που σύμφωνα με τις κείμενες διατά-
ξεις είναι αρμόδιες για την καθαριότητα των οδών του ε-
θνικού, επαρχιακού και αστικού δικτύου, έχουν άμεση υ-
ποχρέωση να απομακρύνουν από τις οδούς και τα πεζο-
δρόμια τα νεκρά ζώα και να μεριμνούν για την αποτέ-
φρωση ή την υγειονομική ταφή τους, σύμφωνα με τις ε-
θνικές και κοινοτικές διατάξεις. Αποτεφρωτήρια ζώων
συντροφιάς ιδρύονται και λειτουργούν και από Δήμους
και Συνδέσμους Δήμων.
3. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από
πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Υγείας και Κοινω-
νικής Αλληλεγγύης και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφί-
μων, καθορίζονται τα κατάλληλα μέτρα και οι υποχρεώ-
σεις των υπευθύνων της παραγράφου 1 για την επίτευξη
της αποτροπής πρόσβασης των ζώων συντροφιάς σε α-
πορρίμματα και των υπηρεσιών των αρμόδιων φορέων
της παραγράφου 2 και για την περισυλλογή των νεκρών
ζώων. Η διάθεση των νεκρών ζώων συντροφιάς (αποτέ-
φρωση, υγειονομική ταφή κ.λπ.) πραγματοποιείται σύμ-
φωνα με την ισχύουσα εθνική και κοινοτική νομοθεσία.__

Άρθρο 12
Απαγόρευση χρησιμοποίησης κάθε είδους
Ζώου σε κάθε είδους θεάματα και άλλες
συναφείς δραστηριότητες
------------------------------------
1. Απαγορεύεται η διατήρηση κάθε είδους ζώου σε
τσίρκο ή σε θίασο με ποικίλο πρόγραμμα, εφόσον τα ζώα
αυτά χρησιμοποιούνται με οποιονδήποτε τρόπο και για
οποιονδήποτε σκοπό στο πρόγραμμά τους, πραγματο-
ποιούν παραστάσεις ή παρελαύνουν ή εμφανίζονται ε-
νώπιον του κοινού.
2. Απαγορεύεται η διατήρηση κάθε είδους ζώου σε ε-
πιχειρήσεις ψυχαγωγικών παιχνιδιών, πίστας αυτοκινητι-
δίων, μουσικών συναυλιών, επιδείξεων, πανηγυριών ή
άλλων καλλιτεχνικών ή ψυχαγωγικών εκδηλώσεων, εφ’
όσον τα ζώα χρησιμοποιούνται με οποιονδήποτε τρόπο
και για οποιονδήποτε σκοπό στο πρόγραμμά τους.
3. Απαγορεύεται η εκτροφή, η εκπαίδευση και η χρησι-
μοποίηση ζώων για οποιοδήποτε είδος μονομαχίας. Επί-
σης απαγορεύεται η εκτροφή και η χρησιμοποίηση σκύ-
λων και γατών για παραγωγή γούνας, δέρματος, κρέα-
τος ή για την παρασκευή φαρμακευτικών ή άλλων ου-
σιών.

Άρθρο 13
Εξαιρέσεις
-------------
1. Από τις απαγορεύσεις που προβλέπονται στο άρθρο
12 παράγραφοι 1 και 2 εξαιρούνται οι νομίμως λειτουρ-
γούντες ζωολογικοί κήποι, τα ενυδρεία, τα καταστήματα
πώλησης ζώων, τα κέντρα περίθαλψης ειδών άγριας πα-
νίδας και τα εκτροφεία θηραμάτων, που διέπονται από
ειδικές διατάξεις, υπό την προϋπόθεση ότι και στους πα-
ραπάνω χώρους δεν διεξάγονται κάθε είδους παραστά-
σεις με τη συμμετοχή ζώων.
2. Οι διατάξεις του άρθρου 12 εφαρμόζονται με την ε-
πιφύλαξη του άρθρου 7, καθώς και των ειδικών διατάξε-
ων, που αφορούν στα άλογα ιπποδρομιών και στις ιππο-
δρομίες.

Άρθρο 14
Αρμόδια αρχή
------------------
Αρμόδια αρχή για την εφαρμογή του άρθρου 12 είναι ο
Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που εκδίδει την ά-
δεια λειτουργίας της επιχείρησης ή πραγματοποίησης
της εκδήλωσης κατά το άρθρο 81 του ν. 3463/2006.


Άρθρο 15
Υπεύθυνη δήλωση
-----------------------
1. Στις περιπτώσεις που για κερδοσκοπικά, ψυχαγωγι-
κά ή καλλιτεχνικά θεάματα, μουσικής ή παραστατικής ή
άλλης τέχνης ή άλλες συναφείς καλλιτεχνικές ή ψυχα-
γωγικές εκδηλώσεις ή προγράμματα από τα αναφερόμε-
να στο άρθρο 12, απαιτείται η έκδοση άδειας λειτουρ-
γίας, ο αιτών την άδεια οφείλει να υποβάλει στην αρμό-
δια για τη χορήγηση της άδειας αρχή και υπεύθυνη δή-
λωση του ν. 1599/1986 ότι δεν διατηρεί ζώα στις εγκατα-
στάσεις του με σκοπό τη χρησιμοποίησή τους με οποιον-
δήποτε τρόπο στο πρόγραμμα ή στην εκδήλωση με την
επιφύλαξη των εξαιρέσεων που αναφέρονται στο άρθρο
13.
2. Η αρμόδια αρχή του άρθρου 14 δικαιούται να κάνει
επιτόπιο έλεγχο στο σημείο εγκατάστασης της επιχείρη-
σης οποιαδήποτε χρονική στιγμή, πριν ή και μετά την έκ-
δοση της άδειας, για να διαπιστώσει αν τηρούνται οι δια-
τάξεις του παρόντος νόμου. Κατά τη διάρκεια του ελέγ-
χου η αρχή μπορεί να ζητήσει τη συνδρομή των αστυνο-
μικών αρχών, εφόσον το κρίνει απαραίτητο. Η επιχείρη-
ση οφείλει να συνδράμει την αρχή κατά τη διάρκεια του
ελέγχου. Σε περίπτωση άρνησής της δεν χορηγείται η ά-
δεια λειτουργίας ή, αν αυτή έχει ήδη χορηγηθεί, ανακα-
λείται.
3. Η αρχή του άρθρου 14 είναι αρμόδια και για την πα-
ραλαβή και εξέταση καταγγελιών τρίτων, ιδιωτών ή σω-
ματείων, σχετικά με παραβάσεις των διατάξεων του άρ-
θρου 12 του παρόντος νόμου. Σε περίπτωση καταγγε-
λίας η αρχή υποχρεούται σε άμεσο επιτόπιο έλεγχο το
αργότερο εντός της επόμενης εργάσιμης ημέρας.

Άρθρο 16
Κακοποίηση των ζώων
----------------------------
α. Με την επιφύλαξη ειδικά προβλεπόμενων περιπτώ-
σεων της ισχύουσας κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας,
καθώς και της διάταξης του τρίτου εδαφίου της παρα-
γράφου 4 του άρθρου 9 απαγορεύεται ο βασανισμός, η
κακοποίηση, η κακή και βάναυση μεταχείριση οποιουδή-
ποτε είδους ζώου, καθώς και οποιαδήποτε πράξη βίας
κατ’ αυτού, όπως ιδίως η δηλητηρίαση, το κρέμασμα, ο
πνιγμός, το κάψιμο, η σύνθλιψη και ο ακρωτηριασμός. Η
στείρωση του ζώου καθώς και κάθε άλλη κτηνιατρική πρά-
ξη με θεραπευτικό σκοπό, δεν θεωρείται ακρωτηριασμός.
β. Απαγορεύεται, εξαιρουμένων των περιπτώσεων κι-
νηματογραφικών ταινιών και γενικότερα οπτικοακουστι-
κού υλικού εκπαιδευτικού προσανατολισμού, η πώληση,
εμπορία και παρουσίαση – διακίνηση μέσω διαδικτύου ο-
ποιουδήποτε οπτικοακουστικού υλικού, όπως βίντεο ή
άλλου είδους κινηματογραφικού ή φωτογραφικού υλι-
κού στα οποία απεικονίζεται οποιαδήποτε πράξη βίας ε-
ναντίον ζώου, καθώς και σεξουαλική συνεύρεση μεταξύ
ζώων ή μεταξύ ζώου και ανθρώπου με σκοπό το κέρδος
ή τη σεξουαλική ικανοποίηση ατόμων που παρακολου-
θούν ή συμμετέχουν σε αυτά. Στην ανωτέρω απαγόρευ-
ση συμπεριλαμβάνεται και η περίπτωση της μονομαχίας
μεταξύ ζώων.
γ. Σε περίπτωση τραυματισμού ζώου συντροφιάς σε
τροχαίο ατύχημα, ο υπαίτιος της πράξης αυτής, υποχρε-
ούται να ειδοποιήσει άμεσα τον οικείο Δήμο, προκειμέ-
νου να παρασχεθεί στο τραυματισμένο ζώο η απαραίτη-
τη κτηνιατρική φροντίδα.

Άρθρο 17
Κατάρτιση και εφαρμογή προγραμμάτων
Πρόληψης και καταπολέμησης ζωονόσων
---------------------------------------
1. Η πρόληψη και η αντιμετώπιση των νοσημάτων, που
μεταδίδονται από τα ζώα στον άνθρωπο ή σε άλλα ζώα
του ίδιου ή άλλου είδους, γίνεται με ειδικά προγράμμα-
τα, που καταρτίζονται από τη Γενική Διεύθυνση Κτηνια-
τρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφί-
μων και εφαρμόζονται από τις κτηνιατρικές υπηρεσίες
της τοπικής αυτοδιοίκησης.
2. Αν εκδηλωθεί κρούσμα λύσσας σε ζώο, η Γενική Δι-
εύθυνση Κτηνιατρικής μπορεί να λαμβάνει πρόσθετα μέ-
τρα είτε σε συγκεκριμένη περιοχή της χώρας είτε σε όλη
την Επικράτεια πέραν εκείνων, που προβλέπονται από
τις διατάξεις των νόμων 1197/1981 και 2017/1992.
3. Mε απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης
και Τροφίμων καθορίζονται οι κτηνιατρικοί υγειονομικοί
κανόνες και όροι, που αφορούν στην αποτροπή του κιν-
δύνου εισβολής στη χώρα ή διαφυγής επιζωοτικών νο-
σημάτων._

_ Άρθρο 18
Εκπαίδευση, επιμόρφωση, προαγωγή φιλοζωίας
----------------------------------------
1. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής
Ανάπτυξης και Τροφίμων σε συνεργασία με άλλους φο-
ρείς μεριμνούν: α) για την οργάνωση επιμορφωτικών σε-
μιναρίων και την προβολή από τα μέσα μαζικής επικοινω-
νίας, προγραμμάτων πληροφόρησης και εκπαίδευσης
των ατόμων, που είναι ιδιοκτήτες ή κάτοχοι ζώων συ-
ντροφιάς και των ατόμων, που ασχολούνται με την ε-
κτροφή, εκπαίδευση, εμπόριο και φύλαξη των ζώων αυ-
τών, καθώς και για την ενημέρωση τοπικών κοινωνιών
και ομάδων σχετικά με το περιεχόμενο των διατάξεων
που αφορούν στην προστασία των ζώων, β) για την προ-
ώθηση, ευαισθητοποίηση και ανάπτυξη της ιδέας της φι-
λοζωίας σε νηπιαγωγεία και σχολεία με εκδηλώσεις, ο-
μιλίες, προβολές, σεμινάρια αντιμετώπισης και χειρι-
σμού αδέσποτων ζώων και άλλα κατάλληλα εκπαιδευτι-
κά προγράμματα.
2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και
Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μπορεί να χρηματο-
δοτούνται οι δραστηριότητες, που αναφέρονται στις
προηγούμενες παραγράφους και να καθορίζονται οι όροι
και προϋποθέσεις για τη χρηματοδότηση αυτή.

Άρθρο 19
Συμπληρωματικές διατάξεις προστασίας
των ζώων
------------------------------
1. Με εντολή του αρμόδιου εισαγγελέα αφαιρείται
προσωρινά ή οριστικά το ζώο συντροφιάς ή ζώο άλλης
κατηγορίας από την κατοχή του παραβάτη των διατάξε-
ων του άρθρου 5 παράγραφος 1 περιπτώσεις α΄, β΄ και
γ΄ και του άρθρου 16 και το ζώο παραδίνεται στο κατα-
φύγιο αδέσποτων ζώων του αρμόδιου Δήμου ή σε ενδια-
φερόμενη φιλοζωική εταιρεία ή σωματείο. Αν η μεταχεί-
ριση του ζώου είναι ιδιαίτερα σκληρή και βάναυση και
προκάλεσε ιδιαίτερο πόνο ή φόβο στο ζώο, η αφαίρεση
είναι οριστική. Ο εισαγγελέας μπορεί επίσης με διάταξή
του να απαγορεύσει την απόκτηση άλλου ζώου από τον
παραβάτη.
2. Ο αρμόδιος Εισαγγελέας, όταν επιλαμβάνεται δη-
μοσιεύματος ή καταγγελίας, μπορεί, με επιτόπια αυτο-
ψία, να διαπιστώσει τις συνθήκες, που επικρατούν σε ο-
ποιοδήποτε καταφύγιο αδέσποτων ζώων συντροφιάς ή
εκτροφείο, και αν αυτές δεν είναι σύμφωνες με τα ορι-
ζόμενα στο άρθρο 9 και στις ειδικές διατάξεις, που διέ-
πουν τη λειτουργία τους, με προσωρινή διάταξή του, να
καθορίσει τα μέτρα που πρέπει να λάβει ο ιδιοκτήτης του
καταφυγίου ή εκτροφείου και το χρονικό διάστημα εντός
του οποίου πρέπει να συμμορφωθεί.

Άρθρο 20
Ποινικές κυρώσεις
---------------------------
1. Η παράνομη εμπορία ζώων συντροφιάς κατά τους ό-
ρους του παρόντος νόμου, (άρθρο 6, παρ. 1 και άρθρο 10
παρ. 1) τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός
έτους και χρηματική ποινή από πέντε χιλιάδες (5.000)
ευρώ έως δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ.
2. Οι παραβάτες των διατάξεων των παραγράφων α΄
και β΄ του άρθρου 16 τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης
τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή από πέντε
χιλιάδες (5.000) έως δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ.
3. Οι παραβάτες των διατάξεων του άρθρου 12 τιμω-
ρούνται με φυλάκιση μέχρι δύο έτη και με χρηματική ποι-
νή από πέντε χιλιάδες (5.000) έως δεκαπέντε χιλιάδες
(15.000) ευρώ.
4. Οι παραβάτες της διάταξης της περίπτωσης β΄ της
παραγράφου 8 του άρθρου 5, καθώς και η κλοπή οποι-
ουδήποτε ζώου συντροφιάς τιμωρείται με φυλάκιση μέ-
χρι έξι μηνών και χρηματική ποινή μέχρι τριών χιλιάδων
(3.000) ευρώ, ενώ η κλοπή κυνηγετικού σκύλου ή σκύ-
λου βοήθειας τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ένα έτος και
χρηματική ποινή από πέντε χιλιάδες (5.000) μέχρι οκτώ
χιλιάδες (8.000) ευρώ.
5. Στις περιπτώσεις των προηγούμενων παραγράφων
η έκθεση βεβαίωσης της παράβασης, που συντάσσεται
από αρμόδια Αρχή και διαβιβάζεται αυθημερόν στον αρ-
μόδιο Δήμο για την επιβολή των προβλεπόμενων διοικη-
τικών κυρώσεων και προστίμων.
6. Σε περίπτωση υποτροπής οι χρηματικές ποινές, που
προβλέπονται στις παραγράφους 1, 2 και 3 διπλασιάζο-
νται.